Η μεταφορά 250 εκ. κυβικών μέτρων νερού από τη λεκάνη του Αχελώου ώστε να επαρκεί η προσφορά νερού στη λεκάνη του Πηνειού για να αρδεύσει επαρκώς τα σημερινά 2.500.000 στρέμματα και ταυτόχρονα να καλύψει τις μέσες περιβαλλοντικές απαιτήσεις των σωμάτων, υπόγειων και επιφανειακών, προκρίνεται ως η πλέον κατάλληλη λύση για τη Θεσσαλία, στο πλαίσιο της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Σχεδίου Διαχείρισης του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, η οποία, βρίσκεται στην τελική της φάση, κατόπιν διαβούλευσης που προηγήθηκε.
Ήδη, η σχετική απόφαση για την υιοθέτηση του συγκεκριμένου σεναρίου-μεταξύ των τριών επικρατέστερων που περιλαμβάνονται στο προς εξέταση σχέδιο-εγκρίθηκε από την Επιτροπή Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Περιβάλλοντος και Αγροτικού Τομέα της Περιφέρειας, ενώ αύριο Πέμπτη το θέμα περνάει και από το Περιφερειακό Συμβούλιο και εν συνεχεία, θα εγκριθεί από τον υπουργό ΠΕΚΑ προκειμένου να γίνει νόμος του κράτους, καθορίζοντας τις στρατηγικές επιλογές της Θεσσαλίας για τα επόμενα χρόνια, γύρω από το κρίσιμο αυτό ζήτημα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι και στο σκεπτικό της απόφασης της επιτροπής υπογραμμίζεται ότι πρέπει να γίνει κατανοητό ότι στη Θεσσαλία διακυβεύεται η δημόσια υγεία λόγω των αποθεμάτων νερού για ύδρευση, μία παράμετρος που έχει προστεθεί τα τελευταία χρόνια και έχει συνδεθεί με το θέμα του Αχελώου, που αρχικά επικεντρωνόταν μόνο σε ζητήματα άρδευσης.
Να επισημάνουμε δε, ότι η συγκεκριμένη «μελέτη» αποτέλεσε «αγκάθι» και στην εξέταση του θέματος από το ΣτΕ, καθώς, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, θεωρείται ως προαπαιτούμενο για τη συνέχιση των έργων εκτροπής του άνω ρου του Αχελώου, όπως επιδιώκει η Θεσσαλία.
Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι η συγκεκριμένη πρόταση, για μεταφορά 250 εκ. κυβικών μέτρων νερού είναι κατά πολύ μικρότερη από αυτή στην οποία στόχευε αρχικά η Θεσσαλία και την οποία προέβλεπε αρχικά το έργο. Όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, κατά την αυριανή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου ο περιφερειάρχης Κώστας
Αγοραστός, σκοπεύει να εμμείνει στην εκπεφρασμένη ήδη θέση του και να προτείνει εκ νέου τη μεταφορά 500 εκ. κυβικών μέτρων νερού, καθώς και τη δημιουργία Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων, πουόπως είχε προκύψει και από τη διαβούλευση με φορείς που προηγήθηκε-θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ, προκειμένου να υπάρξει συντονισμένη, αποτελεσματική και λελογισμένη διαχείριση των υδάτων στο μέλλον.
Πάντως, όπως από την αρχή έναρξης της διαβούλευσης είχε επισημάνει η «Ε» στην πρόταση που συγκροτήθηκε για λογαριασμό του υπουργείου και πρότεινε μία σειρά σεναρίων, μετά από συγκριτική αξιολόγηση προέκυψαν τα τρία επικρατέστερα σενάρια και από αυτά, αυτό που επιλέγεται ήταν και το μόνο το οποίο προέβλεπε τη μεταφορά νερού από τον άνω ρου του Αχελώου. Στα υπόλοιπα δυο αναφερόταν: σε μειωμένη αρδευτική κατανάλωση ανά στρέμμα στη Θεσσαλία ίση περίπου με 450 κ.μ./στρέμμα/έτος, στην ολοκλήρωση και υλοποίηση της κατασκευής των δρομολογημένων έργων ταμίευσης χειμερινών απορροών στη Θεσσαλία και, στο ένα σενάριο μείωση των αρδευόμενων εκτάσεων κατά περίπου 550.000 στρέμματα από τα σημερινά 2.500.000 στρέμματα, ενώ στο άλλο στη μείωση των αρδευόμενων εκτάσεων περίπου κατά περίπου 270.000 στρέμματα. Ενώ το τρίτο σενάριο το οποίο και επιλέγεται δεν προβλέπει μείωση των καλλιεργούμενων στρεμμάτων αλλά μείωση της κατανάλωσης νερού ανά στρέμμα και έτος.
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΠΟΥ ΕΠΙΛΕΧΘΗΚΕ .
Κατά πληροφορίες, το τρίτο σενάριο που υιοθέτησε ήδη η αρμόδια επιτροπή της Περιφέρειας με τη συμφωνία όλων των μελών, πλην του Δ. Κουρέτα, είναι και αυτό που προωθεί το υπουργείο, γεγονός που υποδεικνύει ότι υπάρχει πολιτική βούληση να προχωρήσει το έργο υπό προϋποθέσεις.
Ενώ, όπως ανέφερε και χθες η «Ε», το υπουργείο Ανάπτυξης και Υποδομών προχωρά και σε εκπόνηση μελέτης βάσης, η οποία αφορά στην καταγραφή των πρόσφατων στοιχείων φυσικού περιβάλλοντος στην περιοχή των έργων του Αχελώου, για την οποία θα διατεθούν 307 χιλ. ευρώ, η οποία επίσης εμπίπτει στην κατηγορία των «προαπαιτούμενων» προκειμένου να προχωρήσει το έργο.
Συγκεκριμένα, το σενάριο το οποίο προωθείται βασίζεται στα ακόλουθα :
- σε μειωμένη αρδευτική κατανάλωση ανά στρέμμα ίση περίπου με 450 κ.μ./στρέμμα/έτος,
-στην ολοκλήρωση της κατασκευής των δρομολογημένων έργων ταμίευσης χειμερινών απορροών στη Θεσσαλία και
-στη μεταφορά νερού από τον Αχελώο ποσότητας ίσης με 250 hm3 ώστε να επαρκεί η προσφορά νερού στη λεκάνη του Πηνειού για να αρδεύσει επαρκώς τα σημερινά 2.500.000 στρέμματα και ταυτόχρονα να καλύψει τις μέσες περιβαλλοντικές απαιτήσεις των σωμάτων, υπόγειων και επιφανειακών.
Όπως επισημαίνεται στο σκεπτικό της Επιτροπής Περιβάλλοντος της οποίας προεδρεύει ο αντιπεριφερειάρχης Γιώργος Καλτσογιάννης, αυτό το οποίο πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι στη Θεσσαλία διακυβεύεται η δημόσια υγεία λόγω των αποθεμάτων νερού για ύδρευση και η περιβαλλοντική αποκατάσταση (ποιοτική και ποσοτική) των υπόγειων συστημάτων και των επιφανειακών σωμάτων. Άλλωστε κανένα από τα τρία προτεινόμενα σενάρια δεν αναφέρεται σε αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων, τουναντίον στην καλύτερη περίπτωση πρόκειται για διατήρηση των αρδευομένων εκτάσεων του 2007 (2,5 εκ. στρέμματα), ενώ από τα άλλα δύο σενάρια προτείνονται μειώσεις της αρδευόμενης έκτασης κατά 550.000 και 270.000 στρέμματα. Εξάλλου τo Σχέδιο Διαχείρισης Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας προτείνει μια σειρά μέτρων όπως η «Κατάρτιση από τον ΤΟΕΒ, αξιόπιστου προγράμματος άρδευσης εντός των αρδευτικών μονάδων, με ένταση των ελέγχων για την κατά το δυνατόν ακριβή τήρησή του από τους χρήστες (παραγωγούς)» ώστε να αποφεύγεται η κατασπατάληση του νερού. Επίσης όσον αφορά στο επιχείρημα ότι η μεταφορά νερού από τη Λεκάνη Απορροής (ΛΑΠ) Αχελώου στη ΛΑΠ Πηνειού θα δώσει τη στρεβλή εντύπωση στον αγροτικό κόσμο της Θεσσαλίας ότι το νερό είναι ένας φυσικός πόρος εν αφθονία, δεν ευσταθεί. Η τιμολόγηση του νερού θα αποτρέψει την όποια τάση κατασπατάλησής του .
Από την εκτίμηση των διαφορικών οικονομικών επιπτώσεων των τριών σεναρίων προκύπτει ότι το σενάριο Γ, δηλαδή αυτό που επιλέχθηκε, έχει το χαμηλότερο κόστος, ενώ από την κοστολόγηση των έργων προκύπτει να είναι πιο οικονομικό κατά περίπου 50 εκ. ευρώ σε σχέση με το σενάριο Β. Επίσης το σενάριο Γ έχει τον μεγαλύτερο συντελεστή εσωτερικής κοινωνικοοικονομικής απόδοσης επενδυόμενων κεφαλαίων ίσο με 25,00% σε σχέση με 16,00% του σεναρίου Β και 20,9% του σεναρίου Α. Εκ των τριών σεναρίων ως ρεαλιστικότερα προς εφαρμογή προκρίνονται τα σενάρια Β και Γ τα οποία κοστολογούνται και ως προς τα υλοποίηση έργα υποδομής που τα συνοδεύουν με οικονομικότερο το σενάριο Γ .
Έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, επισημαίνει η επιτροπή στη σχετική απόφασή της, θεωρούμε ότι πρέπει να προκριθεί το σενάριο Γ το οποίο περιλαμβάνει υλοποίηση των δρομολογημένων έργων ταμίευσης χειμερινών απορροών και μεταφορά 250 εκ. κ.μ. από τη λεκάνη του Αχελώου χωρίς μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Οι λόγοι για τους οποίους θεωρούμε ότι πρέπει να προκριθεί το σενάριο αυτό είναι πρωτίστως και κυρίως περιβαλλοντικοί. Η αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος μέσω της ανάνηψης του υπόγειου υδροφορέα θα αναστείλει την ερημοποίηση των εδαφών και κατά συνέπεια την εγκατάλειψη της υπαίθρου. Από το Σχέδιο Διαχείρισης του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας κατέστη σαφές ότι υφίσταται σοβαρός κίνδυνος απομείωσης των ποσοτήτων των προοριζόμενων για την ύδρευση του πληθυσμού. Είναι επίσης προφανές ότι προέχει η αποκατάσταση του ελλειμματικού υδατικού ισοζυγίου η οποία επιτυγχάνεται βέλτιστα με τη μεταφορά νερού από τη ΛΑΠ Αχελώου χωρίς ταυτόχρονα να την επιβαρύνει περαιτέρω περιβαλλοντικά .
Εφ. Ελευθερία (Μαρίνα Αποστολοπούλου) .
