Είναι το μεγαλύτερο έργο στην Ελλάδα , για το οποίο έχουν δαπανηθεί εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, και δεν λειτουργεί ούτε ένα μικρό κομμάτι του . Απασχολεί την κοινή γνώμη τις τελευταίες τρεις δεκαετίες , έχουν εκδοθεί για αυτό 5 ακυρωτικές αποφάσεις από το Συμβούλιο της Επικρατείας και η υπόθεση έχει παραπεμφθεί και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο .
Η εκτροπή του Αχελώου ξεκίνησε ως έργο στα μέσα της δεκαετίας του 1980 αλλά οι σκέψεις για την τροφοδότηση του Θεσσαλικού Κάμπου με νερό από τη Δυτική Ελλάδα άρχισαν να καλλιεργούνται δεκαετίες πριν . Στην πορεία προέκυψαν και σχέδια για την ενεργειακή αξιοποίηση των εκτρεπομένων υδάτων. Σήμερα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή ενός φράγματος και ενός σταθμού , ενώ θεωρείται ότι έχουν εκτελεστεί κατά 60%-65% οι εργασίες στο δεύτερο φράγμα .
Οσο για τη σήραγγα που θα μετέφερε το νερό στη θεσσαλική πλευρά, οι αρμόδιοι υποστηρίζουν ότι έχει ολοκληρωθεί κατά 80% - ωστόσο δεν έχει επενδυθεί πλήρως και πρέπει να συντηρείται τακτικά ειδάλλως υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης . Σημειώνεται ότι για τη σήραγγα έχουν ήδη ξοδευθεί σχεδόν 175 εκατομμύρια ευρώ - και αυτά είναι μόνο ένα μέρος των δαπανών .
«ΤΑ ΝΕΑ», έπειτα από μακρόχρονη έρευνα, παρουσιάζουν λεπτομερή στοιχεία για το κόστος της εκτροπής του Αχελώου .
Στα 635 εκατομμύρια ευρώ φτάνουν οι συνολικές δαπάνες από την έναρξη των έργων της εκτροπής του Αχελώου έως σήμερα, σύμφωνα με ενημερωτικά σημειώματα του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Σχεδόν 340 εκατομμύρια έχουν προέλθει από τους προϋπολογισμούς των αρμόδιων υπουργείων Δημοσίων Εργων από τότε που έγινε η πρώτη εξαγγελία για την υλοποίησή του, πριν από ακριβώς 31 χρόνια. Αλλα 295 εκατομμύρια έχουν δαπανηθεί από τη ΔΕΗ, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του υπουργείου Υποδομών.
Παρ' όλα αυτά τα έξοδα κανένα κομμάτι του έργου δεν λειτουργεί - ούτε ποτίζονται χωράφια στον Θεσσαλικό Κάμπο από τα νερά του Αχελώου ούτε παράγεται ρεύμα ούτε υπάρχει κάποιο όφελος για τις τοπικές κοινωνίες ή τους φορολογούμενους πολίτες .
Η έλλειψη ολοκληρωμένων μελετών κυρίως για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον οδήγησε σε σειρά ακυρωτικών αποφάσεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας που πάγωσαν το έργο.
Σε έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Δημοσίων Εργων που συντάχθηκε τον Αύγουστο του 2013 και βρίσκεται στη διάθεση των «ΝΕΩΝ» αναφέρεται ότι για την ολοκλήρωση των έργων μαζί με τις απαλλοτριώσεις απαιτούνται επιπλέον 300 εκατομμύρια ευρώ. Ξεχωριστά αναφέρονται οι δαπάνες της ΔΕΗ για τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς που περιλαμβάνονταν στα σχέδια για την εκτροπή: θα χρειαστούν άλλα 480 εκατομμύρια ευρώ για να ξεκινήσουν να λειτουργούν. Δηλαδή, εκτός από τα 635 εκατομμύρια που έχουν δαπανηθεί μέχρι σήμερα θα χρειάζονταν επιπλέον 780 εκατομμύρια ευρώ ώστε να ολοκληρωθούν τα «Εργα μερικής εκτροπής του άνω ρου του ποταμού Αχελώου προς Θεσσαλία». Ετσι, αν οι εργασίες προχωρούσαν και δεν πάγωναν άλλη μία φορά με την τελευταία ακυρωτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, τον Ιανουάριο, το συνολικό κόστος θα ανερχόταν σε 1,415 δισ. ευρώ .
Διαφορετική εικόνα έχει η WWF, η οποία κάνει λόγο για πολλαπλάσιες εκτιμώμενες δαπάνες. Συγκεκριμένα, σε παρουσίαση της περιβαλλοντικής οργάνωσης το 2005 επισημαινόταν: «Δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα επίσημη και αξιόπιστη εικόνα του συνολικού κόστους. Το 1996 σε συζήτηση στη Βουλή το συνολικό κόστος όλων των έργων εκτιμήθηκε σε 1 με 1,5 τρισ. δραχμές, δηλαδή περίπου 2,9 με 4,4 δισεκατομμύρια ευρώ». Πέρα όμως από το εκτιμώμενο κόστος που ακούστηκε σε συζήτηση στη Βουλή, η οργάνωση παρουσίαζε τις δαπάνες που είχαν πραγματοποιηθεί στα επιμέρους έργα για την εκτροπή από την έναρξή τους έως το 2005: έργα αξίας 250 εκατομμυρίων είχαν καταγραφεί σε τιμές 1997, τα οποία σήμερα αντιστοιχούν σε περίπου 420 εκατομμύρια. Συν 172 εκατομμύρια επιπλέον εργασίες σε τρέχουσες τιμές έως το 2005, το σύνολο φτάνει τα 592 εκατομμύρια. Συν 212 εκατομμύρια που στοίχισαν έργα της περιόδου 2005-2009 σύμφωνα με τα στοιχεία της Πανθεσσαλικής Συντονιστικής Επιτροπής για την Εκτροπή του Αχελώου, το σύνολο ξεπερνά τα 800 εκατομμύρια ευρώ - μεγαλύτερο κατά 165 εκατομμύρια από τα στοιχεία του υπουργείου .
Η περίοδος 1985-1996. Από το 1925 ο καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου Κουτσοκώστας επεξεργαζόταν τη δυνατότητα μεταφοράς νερού από τον Αχελώο. Η ιδέα καλλιεργήθηκε πιο έντονα τη δεκαετία του 1950, επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, οπότε και ξεκίνησε σχετική συστηματική μελέτη. Το 1964 ο Γεώργιος Παπανδρέου, σε ομιλία του στην κεντρική πλατεία της Λάρισας, αναφέρθηκε στο θέμα της εκτροπής του Αχελώου. Στόχος ήταν η αυτάρκεια της Ελλάδας σε αγροτικά προϊόντα και η ανάδειξη του θεσσαλικού κάμπου σε κέντρο της γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής. Επί χούντας ελβετική εταιρεία ενέργειας πρόβαλε έπειτα από μελέτη σειρά χρηματοδοτικών προβλημάτων ενώ επισήμανε ότι το σχέδιο για την ενεργειακή εκμετάλλευση των υδάτων του Αχελώου δεν συμφέρει .
Την ίδια περίοδο καναδική εταιρεία απέρριψε τη λύση της εκτροπής ως αντιοικονομική για τη ΔΕΗ. Αυτές οι μελέτες δεν εμπόδισαν τους υπεύθυνους να συνεχίσουν να εξετάζουν σενάρια. Μέσα στα επόμενα χρόνια συστάθηκαν αρκετές επιτροπές και ομάδες μελέτης, οι οποίες συνηγορούσαν υπέρ του εγχειρήματος. Ως πλέον σημαντική θεωρείται η έκθεση της Επιτροπής Συνεργασίας Υδατικής Οικονομίας, η οποία επισήμανε το 1977 ότι το υδατικό έλλειμμα της Θεσσαλίας βρίσκεται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα και ότι οι ανάγκες σε νερό μπορούσαν να καλυφθούν μόνο με την εκτροπή του Αχελώου .
Δύο χρόνια μετά η κυβέρνηση ενέκρινε επισήμως ποσό 200 εκατομμυρίων δραχμών και προχώρησαν οι προετοιμασίες για την ανάθεση μελέτης, ενώ ελάχιστο χρονικό διάστημα πριν από τις εκλογές του 1981 προκηρύχθηκε διεθνής διαγωνισμός ο οποίος ακυρώθηκε αμέσως μετά τις εκλογές από τη νέα κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, η οποία προχώρησε σε επίσημη εξαγγελία της εκτροπής του Αχελώου λίγα χρόνια μετά, εντάσσοντας το έργο στο πενταετές πρόγραμμα 1983-1987. Και έτσι ξεκίνησαν οι «προκαταρκτικές εργασίες», όπως ονομάστηκαν στα βασικότερα σημεία του πρότζεκτ, τα οποία εντοπίζονταν σε Μεσοχώρα, Συκιά, Πύλη και Μουζάκι. Στις πρώτες δύο τοποθεσίες θα φτιάχνονταν μεγάλα φράγματα και από εκεί μία σήραγγα θα μετέφερε το νερό προς τον θεσσαλικό κάμπο, ενώ για τις άλλες περιοχές είχαν προταθεί μικρότερα φράγματα. Ολα αυτά όμως χωρίς κάποια μελέτη σκοπιμότητας του έργου .
Οταν το θέμα τέθηκε το 1988 σε ημερίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος όπου εξεταζόταν ο κίνδυνος για έργα που γίνονται χωρίς μελέτες, η απάντηση διά στόματος του τότε υπουργού Εθνικής Οικονομίας Π. Ρουμελιώτη ήταν η εξής : «Τι θα μας πει η μελέτη σκοπιμότητας; Ή μήπως αμφιβάλλουν για τη σκοπιμότητα του όλου έργου; Εμείς δεν έχουμε καμία αμφιβολία» .
Και αυτό ήταν μόνο ένα από τα πολλά καμπανάκια που χτυπούσαν για την κακή, στραβή και ανάποδη αρχή του έργου .
TA NEA (Xάρης Καρανίκας) .
Thessalianews .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου